Słuchacze Słupeckiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku o godzinie 8:00 wyruszyli małym 20 – osobowym samochodzikiem 16 listopada 2018 roku ze Słupcy przez Giewartów, Anastazewo, Orchowo, Strzelno w kierunku Janikowa.
Zatrzymujemy się na parkingu obok Chemicznej Spółki z grupy Kulczyk – Ciechu – Janikowskie Zakłady Sodowe. Fabryki nie zwiedzamy Pan Bronisław Kawa krótko omawia co się tu produkuje: sól warzona (zakład – największy producent w Polsce), granulat solny używany do np. soli do zmywarek, lizaki solne dla zwierząt hodowlanych, tabletki solne do uzdatniania wody, sodę kalcynowaną ciężką i lekką, sodę oczyszczaną, chlorek wapnia, hopkalit, mieszanki solne, peklosol, tabletki solne.
Obok potężnej fabryki wyruszamy do Pakości. Po drodze zatrzymujemy się przy turkusowy jeziorze w starych kamieniołomach. Obecnie jest tu Centrum Nurkowe Piechcin. Niedaleko podziwiamy głęboką na 1 km dziurę w ziemi po kamieniołomach. Spoglądam na przeciwlegle obrzeże wyrobiska a także w dół i jakbym się znalazł nad Wielkim Kanionem. Niesamowite wyrobisko – wyrobisko po ludzkiej pracy.
Samochód nasz dociera do Pakości. W budynku Urzędu Gminy oglądamy plansze, na której ułożone są miniaturki kapliczek Kalwarii Pakoskiej. Udajemy się wraz z Panią Moniką Podlaszewską do kilku kaplic – stacji kalwaryjskich – Pakoskiej Jerozolimy. Wstępujemy do (kaplicy – stacji św. Weroniki, kaplicy Herod a także robimy zdjęcia pod odbudowanym w 1966 roku pomnikiem zburzonym przez Niemców w 1939 roku a poświęconym Sercu Jezusowemu. Jak mówi Pani Monika – ów pomnik stoi w centrum Kalwarii a w Jerozolimie tu był rynek i do kościoła Ukrzyżowania Pańskiego. Stacje są oddalone od siebie w takich odległościach jak w Jerozolimie.
Przechodzimy do naszego samochodu obok ołtarz polowego nad którym widnieje napis Archidiecezjalne Sanktuarium Męki Pańskiej – Kalwaria Pakoska.
Stąd udajemy się do Mogilna. O 12:00 po klasztorze zakonu Braci Mniejszych Kapucynów oprowadza nas Pan Zenon Popiół. Przekazuje nam wiele informacji o Opactwie Benedyktynów w Mogilnie – klasztorze i kościele.
Wzniesiony w XI w. przez zakon benedyktynów klasztor i kościół w Mogilnie zajmuje teren niewielkiego wzgórza przy północno-wschodnim brzegu Jeziora Mogileńskiego. Na bramie klasztornej widnieje data: rok 1065 a początki mogileńskiego opactwa to rok 1050. Benedyktyni przybyli tu z Brauweiler, spod Kolonii. Całe wzgórze ufortyfikowano i otoczono potężnym murem kamiennym.
Prusacy dokonali kasaty opactwa, nie zdołali jednak zniszczyć ducha polskości.
Od 1880 roku klasztor pełnił funkcję szpitala, a w latach międzywojennych znajdowała się tu Szkoła Wydziałowa i przytułek dla starszych kobiet.
W latach 1940-41 w pomieszczeniach klasztornych przetrzymywani byli przez władze niemieckie jeńcy angielscy. Później przez kilka miesięcy więziono kobiety pochodzenia żydowskiego. Od 1943 roku klasztor znów pełnił funkcję szpitala polowego dla żołnierzy niemieckich. Po ustaniu działań wojennych pierwsze nabożeństwo odprawiono 20 lutego 1945 roku. Do 1994 roku większa część zabudowy klasztornej była w administracji państwa.
Na klasztornym wirydarzu centralnym punktem jest najstarsza w Polsce studnia.
Od 1 stycznia 2014r. klasztor zamieszkują Bracia Mniejsi Kapucyni Prowincji Warszawskiej, którzy przejęli posługę w tutejszej Parafii. Klasztor i kościół wypełnia się życiem zakonnym naznaczonym charyzmatem św. Franciszka z Asyżu.
W 2015r. minęło 90 lat od daty erygowania Parafii św. Jana Apostoła, dekretem Kardynała Edmunda Dalbora, arcybiskupa gnieźnieńskiego i poznańskiego, z dnia 3 lipca 1925r.
Kościół św. Jana Apostoła należy do najwcześniejszych budowli zespołu klasztornego; powstał w obrębie osady grodowej istniejącej w tym miejscu od połowy X w., Pierwotny układ romański budowli został zachowany, w przynajmniej dużej części. Wewnątrz znajdują się barokowe ołtarze i zrekonstruowany ołtarz romański posoborowy.
Pod chórem znajduje się fresk przedstawiający króla Bolesława Śmiałego, dobrodzieja klasztoru. W bocznych ołtarzach umieszczone są obrazy przedstawiające świętego Benedykta z Nursji i jego siostrę, św. Scholastykę.
Na szczególną uwagę zasługuje „kościół dolny”. Krypta zachodnia – jako jedna z trzech takich w Europie – jest świadkiem chrześcijańskiego ducha Europy. Kolumna zwana „opat” znajdująca się w centrum tej dziewiczej krypty, dźwiga na sobie wiek historii. Kamienny, surowy ołtarz w krypcie wschodniej daje świadectwo, że odprawiano tu nabożeństwa przez 800 lat. Kamień tworzący środkową część płyty ołtarza wytarł się od częstego „użytkowania” i powstało wgłębienie. W podziemiach znajduje się też szkatułka – trumna z kośćmi świątobliwego ojca przeora Maura Buzewskiego.
Nasz przewodnik z pamięci zacytował pismo ostatniego opata – Leona Emiliana Kosińskiego z 1797 roku. Jest to swego rodzaju patriotyczny testament z epoki rozbiorowej, z głęboką wiarą w odrodzenie Polski.
W tych mogileńskich kryptach, czuje się ducha przeszłości, ducha polskiej państwowości kształtowanego przez tysiącletnią historię tutejszych gospodarzy.
Pytam o najważniejsze spotkania w tej krypcie. Przewodnik odpowiada, że w zaciszu tych murów królowie polscy podejmowali najważniejsze decyzje.
Obiad jemy w restauracji Józefina znajdującej się przy placu Wolności w Mogilnie .
O 15:00 odwiedzamy Muzeum Ziemi Mogileńskiej w Chabsku. Zwiedzamy stałe ekspozycje: „Pradzieje Ziemi Mogileńskiej” – w małym fragmencie dorobek materialny społeczeństw i kultur zamieszkujących tereny Ziemi Mogileńskiej. Z ciekawością oglądamy narzędzia, przedmioty codziennego użytku oraz używane podczas obrzędów religijnych przez ludzi od czasów młodszej epoki kamienia (Neolit), poprzez epokę brązu i żelaza, aż po czasy średniowiecza i nowożytność. Prezentowane na wystawie zabytki pochodzą z Ziemi Mogileńskiej i częściowo z obszaru Wielkopolski. Wystawa „Dzieje Ziemi Mogileńskiej” przedstawia w sposób możliwie wszechstronny zapis historii Ziemi Mogileńskiej. To region ciekawy ze względu na zróżnicowanie etnograficzne, w jego granicach znajdują się Kujawy, Pałuki i Wielkopolska.
Wchodzimy do sali w której ukazana jest działalności Józefa Glempa Prymasa Polski. Ta wybitna postać jest Honorowym Obywatelem Miasta Mogilna. Wystawa nosząca tytuł „Życie i Praca Dla Kościoła i Społeczeństwa Józefa Kardynała Glempa Prymasa Polski”.
W innej sali zatrzymujemy się przy ścianie, na której umieszczono obiekt, pamiątki, portrety, poświęcone wybitnemu Polakowi ks. Piotrowi Wawrzyniakowi. Oprowadzający przypomina nam, że nieopodal mogileńskiego zespołu klasztornego stoi późnogotycki (1511 r.) kościół farny pw. św. Jakuba Starszego. W tej właśnie parafii w latach 1890-1910 proboszczem był ksiądz Piotr Wawrzyniak – działacz społeczny, narodowy, żarliwy patriota. W 1910 roku jego ciało spoczęło na mogileńskim cmentarzu. Myślę, że trochę przez obecnych zapomniany.
Ja jeszcze zauważam wśród wielu sztandarów sztandar harcerski i obok proporczyk. Oraz obiekty harcerskie po niedawnej wystawie z okazji 100-lecia mogileńskiego harcerstwa.
W oddzielnej sali na piętrze jest ekspozycja poświęcona zwycięskiemu Powstaniu Wielkopolskiemu. Pogoda dziś była z dużym zachmurzeniem.
Wyjeżdżamy około 16:00. Już jest na dworze ciemno. Przez Trzemeszno, Witkowo wracamy do Słupcy na godzinę 17:00.
Dziękuję Panu Bronisławowi Kawie, przewodniczącemu Słupeckiego Uniwersytetu za zorganizowanie dla studentów Trzeciego Wieku wspaniałej wycieczki.
Opracował uczestnik wycieczki, student Władysław Szymański