Kalendarium.
Rok 1949 – Wprowadzono nowe stopnie i sprawności. Za podstawę pracy w roku 1949/1950 przyjęto referat Władysława Kosińskiego „W pracy i walce z klasą robotniczą wychowujemy młodzież harcerską”. Stopniowo eliminowano tradycyjne formy pracy i emblematy organizacyjne. Na miejsce krzyża i lilijki wprowadzono Odznakę Harcerską wzorowaną na znaczku ZMP.
Wprowadzono nowy mundur na wzór pionierski, podobnie jak i nowy salut zastępujący tradycyjny – wojskowy. Pozdrowienie harcerskie przyjęło formę „W nauce, pracy i walce – Czuwaj!”.
Komendy chorągwi i hufców przemianowano na komendy wojewódzkie i powiatowe.
Zlikwidowano harcerstwo starsze, a młodzież szkół średnich przekazano do ZMP i „Służby Polsce”. Zwolniono większość dawnych instruktorów

1950 – Zakaz używania stroju i odznak harcerskich, nowe Prawo i Przyrzeczenie.

15 października 1950 – wcielenie ZHP w struktury Związku Młodzieży Polskiej.

1 czerwca 1951 – Powstaje Organizacja Harcerska Związku Młodzieży Polskiej. OH ZMP wykorzystując nazwę „harcerska” zaprzestała stosowania metodyki harcerskiej i była kopią radzieckich pionierów (białe koszule, czerwone chusty, odznaka – tzw. „czuwajka” – zamiast krzyża.

maj-czerwiec 1956 – Wyodrębnienie się Organizacji Harcerskiej (w ramach ZMP), zmiana nazwy na Organizacja Harcerska Polski Ludowej (OHPL), deklaracja powrotu do tradycyjnego munduru i nazw.
Czynnikiem początkującym głębokie przemiany w krajach bloku radzieckiego była śmierć Stalina 5 marca 1953. Już jesienią 1954 rozpoczęła się krytyka OH ZMP. Zwrócono uwagę na panującą na zajęciach „harcerskich” nudę, naśladowanie pracy dorosłych, szkolne metody pracy i nadmiar elementów rozumowych. Za przyczynę tego uznano niewystarczającą znajomość psychiki dziecięcej przez przewodników drużyn oraz ich nieumiejętność dostosowania zajęć do zainteresowań i potrzeb dzieci w różnym wieku.

Na przełomie 1954/1955 pierwsze echa dyskusji zaczęły docierać na łamy prasy. Pojawiało się coraz więcej propozycji uatrakcyjnienia zbiórek harcerskich oraz zastanawiano się nad przywróceniem sprawności. W lutym 1955 ukazał się artykuł Wiktorii Dewitzowej, redaktora naczelnego Świata Młodych, w piśmie Nowe Drogi, zawierający wnikliwą analizę przyczyn kryzysu pracy wychowawczej OH oraz postulat sięgnięcia do sprawdzonych, odpowiadających psychice dzieci metod pedagogicznych.

Na posiedzeniu sekretariatu ZG ZMP 10 maja 1955 przewodnicząca ZMP Helena Jaworska opowiedziała się za możliwością zasięgania przez instruktorów do metod wychowawczych wypróbowanych w dawnym harcerstwie, podkreślając jednak, że nie są dla nas do przyjęcia żadne skautowe tradycje. Stwierdziła też, iż trzeba treść od metod oderwać. W Sopocie 6-11 lipca obradowała grupa działaczy PZPR, ZMP i oświatowych w celu omówienia koniecznych zmian w pracy OH. Wypracowano obszerny artykuł Jak poprawić pracę harcerstwa opublikowany pod koniec sierpnia w prasie. W środowisku ZMP nazwano go potocznie artykułem siedmiu proroków. Jeszcze jesienią tego roku przystąpiono do opracowywania nowego prawa i przyrzeczenia.

W styczniu 1956 przyjęto Zasady działalności Organizacji Harcerskiej, które kodyfikowały dotychczasowe podstawy organizacyjne harcerstwa. Dokument w szerokim zakresie zmieniał charakter OH – ustanowiono okres próbny przed złożeniem przyrzeczenia, zapowiedziano wprowadzenie sprawności i wydrukowanie książeczek harcerskich, zniesiono obowiązek codziennego noszenia chusty, przemianowano przewodniczącego rady drużyny na drużynowego, a 29 stycznia 1956 przyjęto nowe treści przyrzeczenia i prawa Harcerskiego. W związku z tym wydarzeniem organizowano uroczyste zbiórki drużyn, na których harcerze odnawiali swoje Przyrzeczenia.
Za umowny koniec OH ZMP przyjmuje się 3 maja 1956, gdy Prezydium ZG ZMP przyjmuje propozycję struktury wyodrębnionej Organizacji Harcerskiej Polski Ludowej. W praktyce, przekształcenie OH ZMP w OHPL objęło głównie struktury, zaś znaczna część jednostek organizacyjnych funkcjonowała bez świadomości tego „przekształcenia” aż do swego rozpadu, lub włączenia (w grudniu 1956) do Związku Harcerstwa Polskiego (wypis z internetu).

W Pyzdrach:
Z chwilą powstania Organizacji Harcerskiej sztandar ZHP z roku 1946 zostaje skasowany przez ówczesne władze. Dziś trudno ustalić co się z nim stało. Działająca w Pyzdrach Organizacja Harcerska była dość liczna, bo jak mówią stare kroniki szkolne organizacja liczyła od 300 do 360 członków, podzielona na zastępy a te na ogniwa. Spośród działaczy należy wspomieć: Stanisławę Binakiewicz (obecnie Studzińska), Alinę Wrońską (obecnie Staszakowa). Nowe zmiany w OH dokonały się na Zjeździe Walnym w Łodzi w roku 1956, gdzie reaktywowano ZHP.

Proszę o przesyłanie informacji z tego okresu na adres meilowy kshoo@o2.pl Dziękuję.

hm. Władysław Szymański

Słupca, dnia 30.05.20015r.